F,f

faha ( ¯´ _ ) <var> fa 1 Repi largu, di kueru òf otro material fleksibel pa lora rònt di algu pa ten’é na su lugá. Komo su karson a bira poko hanchu, e mester bisti faha pa want’é na su lugá. Nan a pone un faha di metal na e kahanan di buki. 2 Pida tela o kueru hanchu o smal ku por lora rònt di sintura i ku ta bisti, generalmente komo adòrno riba trahe regional òf sierto ünifòrm. 3 Paña djabou ku ta konsistí di material elástiko, pa shorotá kurpa for di sintura te na atras o asta te na e parti mas ariba di bèl i ku ta bisti ku fin estétiko o terapéutiko, pa koregí postura o prevení doló. ‹sin› kòrsèt 4 Pida tereno mas largu ku hanchu, generalmente komo parti di un tereno mas grandi. Mashá konosí na Medio Oriente ta Faha di Gaza. 5 Muraya di pieda, no mas ku un meter haltu, trahá na barika di seru, den roi, hòfi òf kunuku, duars den koriente di awa pa dominá e forsa òf rapides ku kua awa ta kore i asina redusí eroshon di tera. 6 (heráld) Piesa di honor den emblema di un eskudo den forma di un bant horizontal sentral ku ta okupá un tersera parti di e eskudo.| Faha bieu konosé su sintura. Un pareha kasá ta kustumbrá ku otro i konosé otro bon. | faha di barika Faha pa sostené barika despues di parto. | faha di hep Faha pa wanta hep. | faha di karson Faha pa wanta karson. | faha di lomba Faha pa wanta lomba ora ta traha trabou pisá o hisa kos pisá. | faha di lombrishi di yu Paña pa wanta lombrishi di yu na lugá. | faha di orkan Aria den Oséano Atlántiko, kaminda den temporada di orkan, e fenómeno akí di naturalesa por desaroyá. E arianan den Karibe ku no ta den e faha di orkan ta e.o. Barbados, Saint Vincent and the Grenadines, Grenada, Trinidad and Tobago, Bonaire, Curaçao, Aruba. | faha di piedaMuraya lantá di pieda ku ta sirbi pa indiká límite di un tereno o tin bia pa hala waya riba dje. | faha di seguridat Faha ku ta usa komo protekshon na trabou òf den vehíkulo motorisá. | faha di skouderFaha pa wanta skouder. | hala faha mara Ekonomisá, redusí gastu. Tambe: faha barika. | lòs faha 1 Hasi bo mesté. Tambe: bai mondi. Naturalesa a yama, i Dòchi a bai lòs faha den mondi. 2 Kita faha komo menasa pa suta (un mucha). | skonde faha 1 Wega di mucha. E hungadónan ta kai sinta pegá ku otro riba un banki largu òf riba un stupi ku nan man tras di nan lomba. Tras di nan lomba nan tin un faha skondé ku nan ta pasa pa otro. Esun pará dilanti no por mira e faha. E mester buska pa sa ta ken tin e. Si e ta pariba, anto e faha ta pabou, un di nan ta saka e faha rápidamente i dal e masha duru kuné, pa despues skonde e faha atrobe, te ora esun pará dilanti logra gara e faha. Esun ku tabatin e faha na e momento ei, mester bai para dilanti di e grupo pa buska e faha. Ta pèrmití pa dal riba atras òf riba pia. Mi amigu, ku tabata na Hendrikschool na añanan sinkuenta di siglo XX, a konta ku e tabata konosé e wega di skonde faha komo ‘korin koran’. 2 Wega di mucha. E skondedó di faha ta skonde e faha, i ora e ta kla, e ta grita: ‘Kiniki hooo!’ òf ‘Eskloooi!’ Un grupo di mucha ta bai kana buska e faha. Esnan leu ta tende: friu friu! Esnan un poko mas serka ta tende: lou lou! Esnan mas serka: kayente! Esun ku haña e faha ta pas’é un bia na atras di e mucha mas serka di dje i esaki ta bira e siguiente skondedó di faha. Tambe: ‘skonde kabuya’ i ‘skonde palu’. | sla bou di faha 1 Sla na parti delikado di kurpa, den bòkseo por ehèmpel. 2 (fig) Akto baho, shushi.

fa s Mira: faha

faha ( _ ´¯ ) <var> fa 1 v tr Usa faha pa sostené algu. El a faha e pakete di buki pa e no lòs durante transpòrt. 2 v tr/refl Mara o lora pida paña o kueru, etc. fuertemente rònt di sintura pa sosten. Faha bo kurpa promé bo hisa e kashi pisá ei. El a faha kurpa pa e traha den kurá. 3 v prep (+ ku) Bringa man na man. E bòksdónan a faha ku otro den rin. 4 v prep (+ ku) Diskutí fuertemente. E studiantenan a faha ku otro den un debate di tres ora. | faha barika Ekonomisá. Tambe: hala faha mara. | faha u.h. den un bululú (fig) Hinka u.h. den pèrtá, den problema. Su ruman a faha e tio ei den un bululú formal.| faha u.h. Tene u.h. físikamente bou di kontròl di moda ku e no por hui. Nos bisiña a faha e ladron, warda polis bini.

fa v Mira: faha

famia 1 Den konteksto di sosiedat humano, grupo di hende afiliá na otro via sanger. 2 Grupo sosial ku ta konsistí di mayor i yu. Suèldu mínimo no ta yega pa mantené un famia di kuater. 3 Grupo di persona ku tin interes komun òf ku ta kompartí un ideal, un idea òf un filosofia komun. PNP ta afiliá na e famia internashonal di partido polítiko demokrat kristian. 4 (bio) Konhunto di animal i mata ku tin hopi karakterístika i kondishon komun. Baka, bue i búfalo ta di e mes famia. Zeapel pretu i zeapel blanku ta pertenesé na e mes famia di bestia ku ta biba den laman. Kachó ta un animal ku ta pertenesé na e famia di Canidae. Palu di mahòk ta pertenesé na e famia di Meliaceae. 5 (ling) Konhunto di lenga ku tin rais komun. Spañó, franses, italiano ta di e mes famia lingwístiko, derivá di latin. 6 Konhunto di opheto ku tin karakterístika i kondishon komun. Fió, kitara i baho ta di e mes famia di instrumento musikal di kuèrdè. | den famia Den intimidat di famia, sin hende straño aserka. Tambe: den seno familiar. | di bon famia 1 Di hende ku bon nòmber, hende respetá i generalmente tambe ku moda. | di famia Ekspreshon pa indiká p.e. ku un persona ta amigu o amistat yegá. Tambe: hende di kas. Ora Omayranan a yega, Dede di: ‘Drenta numa. Boso tur akí ta di famia.’ 2 Usá pa indiká ku algu ta kore den famia. E arogansia di dje ta di famia; su tata i táwela tabata méskos. | dia di famia Dia di enkuentro spesial festivo, ku tur miembro di famia ta bini huntu pa selebrá bida. | Dia Internashonal di Famia Dia ku na hopi pais ta selebrá union di famia. | dòkter di famia Dòkter di kas. | famia di kriansa Relashon entre hende ku a lanta huntu den un kas, sin ku nesesariamente nan ta famia di sanger. | famia di sanger Persona(nan) ku ta asendé o desendé di antepasado komun. | famia djaleu Vínkulo familiar di seksto grado òf mas, manera p.e. aktuprimu. Hopi bia no por presisá e relashon familiar. | famia ekstendí Konhunto di miembro di e mes famia, manera wela, táwela, tio, tanta, subrino, subrina, primu, prima, kuñá i sua, asta suegro i suegra. | famia grandi 1 Famia ku ta konsistí di tata, mama, gran kantidat di yu, ñetu, i bisañetu. Ora tur mi rumannan bini huntu, ku nan yu-, ñetu- i bisañetunan, nos ta un famia grandi di 55 persona. 2 Famia ku ta enserá hopi ruman, nan yu-, ñetu-, subrina/o-, primu- i aktuprimunan. Martinanan ta un famia masha grandi. | Famia PlaniáReferente na un organisashon ku ta propagá pa redusí i kontrolá e kantidat di yu ku ta nase. | famia yegá Miembro di famia ku ta pariente di sanger òf ku bo tin un relashon estrecho kuné. Tambe: famia djaserka. | kabes di famia Hòmber òf muhé ku ta kabes di su hogar, esta, responsabel pa su hogar. | mama di famia Muhé ku ta kabes di su hogar, komo tata ta ousente òf ta inkapas di tuma tal responsabilidat. | midí di famia Kustumber di kue midí di haltura di kurpa di tur yu, ñetu, sobrá famia di kas i asta di komader i kompader kendenan tabata mashá konsiderá, pa a pone den kaha di e defuntu pa e defuntu por a bai sosegá, trankil i satisfecho, sino e por a bin buska un miembro dje famia despues. | Raton ta balia famia famia. Kon ku bai bini, famia ta keda famia, un ta yuda otro. | tata di famia Hòmber ku ta kabes di su hogar, esta responsabel pa su hogar. | Un bon bisiña a pasa famia. Den kaso di emergensia, un bon bisiña por duna ousilio promé ku un amigu o famia ku ta biba leu.